KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMUNA
ANKARA
İLGİ:İstanbul Sözleşmesi hakkında
Ülkemizde Kadın ve erkeğin eşit haklara sahip olması çalışmaları Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yasal bir zemine oturtulmaya çalışılmış ve medeni kanunun 1926 de kabulü ile kadın hakları açısından bu süreçte yeni bir döneme girilmiştir. Örneğin çok eşlilik yasaklanmış, resmi nikah zorunlu kılınmış , kız ve erkek çocuklara mirasta eşit pay ilkesi getirilmiş; boşanma, nafaka gibi yasal düzenlemeler aile kavramı nazara alınarak düzenlenmiş, kısaca kadının toplumsal yaşamdaki yeri güçlendirilmiştir. O günden günümüze ,dünyadaki kadın hakları hareketleriyle koordineli şekilde ülkemizde de kadın ve erkeğin yasalar önünde eğitim ,iş ,aile ve toplumsal hayatta eşit bireyler olarak yaşaması için pek çok yasal düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenlemeler sadece yasalar ile sınırlı kalmamış bu alanda pek çok uluslararası sözleşmeye ülkemiz imzacı olmuştur. Birleşmiş Milletler düzeyindeki 9 temel insan hakları sözleşmesinden biri olan Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW), bu sözleşmeler arasında özellikle kadınların insan haklarını ve toplumsal cinsiyet eşitliğini odağına alan tek sözleşmedir. Ülkemizde bu sözleşmenin imzacılarından biridir.
Sadece Türkiye’de değil tüm dünyada kadına karşı şiddetin her türlüsüyle mücadele etmek ihtiyacı her geçen gün artmaktadır. Bu ihtiyaçtan yola çıkan ve hazırlık aşamasında Türk kamu yetkililerinin de aktif olarak yer aldığı Tam adı “Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi” diğer adıyla ‘’İstanbul Sözleşmesi’’ ortaya çıkmıştır. Bu sözleşme toplumda şiddete maruz kalan zayıf bireylerin korunması açısından devrim niteliğinde hükümler getirmiş, böylece devletlerin en temel görevleri olan birey hak ve özgürlüklerini koruması konusunda devletlere görevler yüklemiş bu yolla toplumsal barışın sağlanmasında bu sözleşme adeta yol gösterici olmuştur. Özel olarak bu sözleşme kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddet ve ev içi şiddeti hedef alan ilk Avrupa Sözleşmesi olma niteliğini de taşımaktadır. Bugüne kadar Türkiye dâhil 34 ülke tarafından onaylanmıştır. Türkiye, Sözleşme’yi imzaya açıldığı 11 Mayıs 2011 tarihinde imzalamış, 14 Mart 2012 tarihinde ise onaylamıştır. Böylece Türkiye sözleşmeyi onaylayan ilk ülke olmuştur.
Bu sözleşmenin bir önemli tarafı Cumhuriyet devrimleri ile toplumda zayıf konumda olan bireylerin yerinin sağlamlaştırılmasında bir merhale işlevi görmesi ve böylece dünyada İstanbul sözleşmesi adı ile anılarak Cumhuriyet devrimlerinin sonuçlarının uluslararası alanda görülmesi özelliğini taşımasıdır. Bu sözleşmenin böyle bir manevi değeri, tarihsel bir işlevi olduğunu burada ayrıca belirtmek isteriz.
İstanbul Sözleşmesi’nde, sözleşmeyi parlamentolarından geçirmiş hükümetlerin kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddetin her türüyle mücadele etmek için bir dizi kapsamlı tedbir alması istenmektedir. Sözleşmenin her bir maddesinde şiddet eylemlerinin meydana gelmesinin önlenmesi, mağdurlara yardım edilmesi ve faillerin adalet önüne çıkartılması amaçlanmaktadır. Sözleşme, örneğin aile içi şiddet, ısrarlı takip, cinsel taciz ve psikolojik şiddet gibi, kadına yönelik farklı şiddet türlerinin suç olarak kabul edilmesini ve bunlara karşı yasal yaptırımlar getirilmesini gerekli kılmaktadır.
Sözleşme’nin 1. Maddesinde belirtildiği üzere amacı;
• Kadınları her türlü şiddete karşı korumak ve kadına karşı şiddeti ve aile içi şiddeti önlemek, kovuşturmak ve ortadan kaldırmak
• Kadına karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına katkıda bulunmak ve kadınları güçlendirmek de dâhil olmak üzere, kadınlarla erkekler arasında önemli ölçüde eşitliği yaygınlaştırmak
• Kadına karşı şiddet ve aile içi şiddetin tüm mağdurlarının korunması ve bunlara yardım edilmesi için kapsamlı bir çerçeve, politika ve tedbirler tasarlamak
• Kadına karşı şiddeti ve aile içi şiddeti ortadan kaldırma amacıyla uluslararası işbirliğini yaygınlaştırmak
• Kadına karşı şiddet ve aile içi şiddetin ortadan kaldırılması için bütüncül bir yaklaşımın benimsenmesi maksadıyla kuruluşların ve kolluk kuvvetleri birimlerinin birbiriyle etkili bir biçimde işbirliği yapmalarına destek ve yardım sağlamaktır.
Bu Uluslararası sözleşmenin iç hukuka uygun hale getirilmesi için hayata geçirilmesini teminen 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin önlenmesi adıyla yasal bir düzenleme yapılmıştır.
İçinde yaşadığımız süreçte kadın ve çocuklara yönelik artan psikolojik, ekonomik, cinsel, fiziksel saldırılar bize söz konusu yasal düzenlemelerin ne kadar gerekli hatta hayati olduğunu ispatladığı gibi artan vakıalar işbu tehdidin ortadan kaldırılması için yapılması gereken daha pek çok düzenleme olduğunu da göstermektedir. Cinslerin biyolojik farklılığı kabul edilirken toplumda kadın ve erkek cinsine atfedilen anlamların insan hakları eşitliği bağlamında değerlendirilerek kadın erkek eşitliğinin toplumun her kesimine yayılması ve böylece bir cinsin diğer cins üzerinde baskı kurma ,hakimiyet tesis etme, kendinde diğer cins üzerinde hak iddia etme temelli kişisel saldırıların engellenmesinin önüne geçilmesi yolunda atılması gereken çok adımımız olduğu da açıktır.
Bugün ilk imzacısı olmaktan yıllardır tüm kurumlarımızın öğündüğü İstanbul Sözleşmesindeki imzadan geri adım atılması talepleri yüksek dille gerek iktidarın siyasi temsilcileri aracılığı ile TBBM de , gerekse bazı STK lar aracılığı ile yazılı ve görsel basında dile getirilmekte ve bu konu kamuoyunda tartışılmaktadır.
Bugün basında yer alan haberlere göz attığımızda hemen her gün bir hatta birden fazla kadın cinayeti ile karşı karşıya gelmekteyiz. 2020 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle öldürülen kadın sayısı 285 dir. Meslektaşlarımıza müvekkillerinden gelen şiddet içeren tedbir talebi başvuruları ve 6284 sayılı yasa çerçevesinde alınan uzaklaştırma kararları da Adalet Bakanlığının ve Aile ve Sosyal Politikalara Bakanlığının verilerinde yer almaktadır. Söz konusu yasal düzenlemeye toplumun ihtiyacı olduğu açıktır. Bundan geri adım atılması halinde hak savunucusu olan baroların insan hakkı ve kadın hakkı ihlalleri ile mücadelede; yasal dayanağımız olan İstanbul Sözleşmesi ve 6284 sayılı yasadan mahrum kalmamız neticesi hak arama mücadelesinde olan bireylerin zarar göreceği de açıktır. Kadına, çocuğa, kısaca mağdura yönelik şiddetle etkin mücadele edemeyen bir devletin toplumsal olarak da bu durumdan zarar göreceği aşikardır.
Bu nedenle ısrarlı bir şekilde demokrasiden uzak, en temel insan hakları kavramlarından ve her şeyden önce hak temelli hukuk felsefesinde uzak anlayışla sayın Kamu Denetçiliği Makamına sunulan raporlarda bu sözleşmeden Türkiye Cumhuriyeti Devletinin çekilmesi talep edildiği gibi haberleri basından üzülerek öğrendik, bizi en çok üzen de kadınlarımızın bugüne kadar toplumsal hayatta elde ettikleri kazanımlardan bu yolla vazgeçilmesinin istenmesidir. Bu sözleşmeden vazgeçmek demek tam da budur, kadınlarımızın, çocuklarımızın artan şiddet sarmalı içerisinde seslerinin daha çok kesilmesidir. Bizler barolar olarak cumhuriyetimizin temel değerlerine bağlılığımızı burada bir kez daha ifade ederek sadece kadınlarımıza değil şiddete maruz kalan tüm bireyleri koruyucusu İstanbul Sözleşmesinden Devletimizin çekilmesini talep eden dilekçelerin ve bu dilekçeler çerçevesinde hazırlanan raporların dikkate alınmamasını, İstanbul Sözleşmesinden çıkılmaması hususunda TBMM ne tavsiye kararı verilmesi talebini içerir İş bu başvurumuzu yapıyor, bunun gereğinin yapılmasını saygılarımızla arz ve talep ediyoruz.
1-Adana Barosu Başkanlığı
2-Ankara Barosu Başkanlığı
3-Amasya Barosu Başkanlığı
4-Artvin Barosu Başkanlığı
5-Aydın Barosu Başkanlığı
6-Balıkesir Barosu Başkanlığı
7-Batman Barosu Başkanlığı
8-Bilecik Barosu Başkanlığı
9-Bingöl Barosu Başkanlığı
10-Bolu Barosu Başkanlığı
11-Burdur Barosu Başkanlığı
12-Bursa Barosu Başkanlığı
13-Çanakkale Barosu Başkanlığı
14-Denizli Barosu Başkanlığı
15-Diyarbakır Barosu Başkanlığı
16-Düzce Barosu Başkanlığı
17-Eskişehir Barosu Başkanlığı
18-Gaziantep Barosu Başkanlığı
19-Giresun Barosu Başkanlığı
20-Hakkari Barosu Başkanlığı
21-Hatay Barosu Başkanlığı
22-Isparta Barosu Başkanlığı
23-İstanbul Barosu Başkanlığı
24-İzmir Barosu Başkanlığı
25-Kars Barosu Başkanlığı
26-Kırklareli Barosu Başkanlığı
26-Kocaeli Barosu Başkanlığı
27-Konya Barosu Başkanlığı
28-Manisa Barosu Başkanlığı
29-Mersin Barosu Başkanlığı
30-Muğla Barosu Başkanlığı
31-Ordu Barosu Başkanlığı
32-Sakarya Barosu Başkanlığı
33-Samsun Barosu Başkanlığı
34-Siirt Barosu Başkanlığı
35-Şanlıurfa Barosu Başkanlığı
36-Şırnak Barosu Başkanlığı
37-Tekirdağ Barosu Başkanlığı
38-Trabzon Barosu Başkanlığı
39-Tunceli Barosu Başkanlığı
40-Van Barosu Başkanlığı
41-Yalova Barosu Başkanlığı
42-Zonguldak Barosu Başkanlığı